Farbowanie włosów od dawna jest popularnym sposobem na odmianę wizerunku, ukrycie siwizny czy podkreślenie indywidualnego stylu. Jednak wiele osób zadaje sobie pytanie: czy częste farbowanie włosów może powodować ich wypadanie? Wokół tego zagadnienia narosło wiele mitów, nie zawsze popartych rzetelną wiedzą naukową.
Mechanizm działania farb na strukturę włosa
Proces farbowania włosów, zwłaszcza w przypadku trwałych farb chemicznych, opiera się na kilku złożonych reakcjach chemicznych, które ingerują w strukturę włosa. Każdy włos składa się z trzech podstawowych warstw: osłonki (cuticuli), kory (cortexu) i rdzenia (medulli). To właśnie kora włosa odpowiada za jego kolor, elastyczność i wytrzymałość.
W trakcie koloryzacji amoniak zawarty w farbie unosi łuski osłonki, umożliwiając penetrację barwnika w głąb kory. Następnie nadtlenek wodoru (oksydant) utlenia naturalny pigment melaniny, tworząc miejsce dla nowych pigmentów sztucznych. Ten proces pozwala na trwałą zmianę koloru włosów, ale jednocześnie wpływa na strukturę włosa, naruszając naturalne wiązania białkowe keratyny.
Powtarzane wielokrotnie farbowanie prowadzi do tego, że łuski osłonki nie zawsze domykają się idealnie po zabiegu. Włosy stają się bardziej porowate, tracą elastyczność i są bardziej narażone na uszkodzenia mechaniczne, przesuszenie czy łamliwość. Jednak warto podkreślić, że samo farbowanie nie powoduje bezpośredniego wypadania włosów na poziomie mieszka włosowego. Wypadanie pojawia się zazwyczaj w wyniku uszkodzeń mechanicznych włosa, złej pielęgnacji lub nadmiernego przesuszenia skóry głowy, a nie w wyniku działania farby na cebulkę.
Czy chemiczne składniki farb rzeczywiście osłabiają włosy?
Skład chemiczny farb do włosów jest kluczowym czynnikiem decydującym o tym, jak silnie produkt oddziałuje na strukturę włosa. W tradycyjnych farbach trwałych najczęściej spotyka się takie składniki jak:
-
Amoniak – odpowiada za rozchylenie łusek włosa, umożliwiając penetrację barwników.
-
Nadtlenek wodoru (oksydant) – utlenia naturalny pigment melaniny i rozjaśnia włosy.
-
Parafenylodiamina (PPD) i jej pochodne – silne barwniki odpowiedzialne za trwałość i głębię koloru.
-
Resorcinol – stabilizuje pigmentację i wspomaga proces koloryzacji.
Choć każdy z tych składników pełni określoną rolę w procesie farbowania, ich intensywne lub częste stosowanie może prowadzić do degradacji białek włosowych oraz zwiększonej porowatości włosów. Uszkodzone łuski nie chronią wystarczająco kory, przez co włosy stają się bardziej podatne na złamania i rozdwajanie końcówek. Z czasem taki stan może skutkować wizualnym przerzedzeniem fryzury, które nie jest jednak wynikiem utraty włosów u nasady, lecz kruszenia się i łamania łodyg włosów.
Dodatkowo agresywne farby mogą podrażniać skórę głowy, prowadząc do przesuszenia, zaczerwienienia, a nawet stanów zapalnych. W skrajnych przypadkach długotrwałe podrażnienia mogą zaburzać funkcjonowanie mieszków włosowych, co pośrednio może zwiększyć ryzyko wypadania włosów.
Najczęstsze mity o farbowaniu i wypadaniu włosów
Wokół tematu częstego farbowania włosów i jego wpływu na wypadanie narosło wiele nieporozumień, które często powielane są w mediach, na forach internetowych czy w codziennych rozmowach. Warto zatem oddzielić fakty od mitów, by mieć pełny obraz sytuacji.
Pierwszym z popularnych mitów jest przekonanie, że każde farbowanie powoduje bezpośrednie wypadanie włosów. W rzeczywistości farbowanie wpływa przede wszystkim na łodygę włosa, czyli jego martwą część. Cebulka włosa, odpowiedzialna za wzrost, znajduje się głęboko w skórze głowy i nie ma bezpośredniego kontaktu z chemikaliami używanymi do koloryzacji, chyba że dojdzie do silnych podrażnień skóry. O ile więc nie występuje silna reakcja alergiczna lub chemiczne poparzenie skóry, samo farbowanie nie jest przyczyną wypadania włosów na poziomie mieszka.
Kolejny mit głosi, że farby naturalne, np. henna, są całkowicie bezpieczne i nie mogą w żaden sposób uszkodzić włosów. Choć henna jest znacznie łagodniejsza dla struktury włosa niż farby chemiczne, to przy częstym stosowaniu, zwłaszcza przy niewłaściwym przygotowaniu mieszanki, również może prowadzić do przesuszenia czy sztywności włosa.
Inny często powtarzany mit to przekonanie, że im częściej farbujemy włosy, tym szybciej będą one siwieć lub wypadać. Proces siwienia jest w dużej mierze uwarunkowany genetycznie i hormonalnie, a farbowanie nie wpływa na mechanizmy produkcji melaniny w mieszku włosowym. Podobnie wypadanie włosów częściej związane jest z czynnikami hormonalnymi, dietetycznymi, stresem czy chorobami, a nie samą koloryzacją.
Często słyszy się również opinię, że stosowanie masek i odżywek po farbowaniu całkowicie niweluje negatywne skutki farbowania. Choć odpowiednia pielęgnacja zdecydowanie pomaga w utrzymaniu kondycji włosów, nie jest w stanie całkowicie odbudować uszkodzeń strukturalnych białek keratynowych wywołanych działaniem amoniaku i oksydantu. Działania pielęgnacyjne pełnią rolę ochronną i nawilżającą, ale nie cofną trwałych uszkodzeń.
Jak bezpiecznie farbować włosy, by zminimalizować ryzyko wypadania?
Aby ograniczyć ryzyko uszkodzenia włosów podczas częstego farbowania włosów, warto zastosować kilka sprawdzonych zasad i dobrych praktyk:
-
Wybieraj farby o jak najłagodniejszym składzie, np. bez amoniaku lub o niższym stężeniu oksydantu.
-
Ogranicz częstotliwość koloryzacji do niezbędnego minimum – odświeżanie odrostów zamiast pełnej koloryzacji całej długości włosów zmniejsza skalę ingerencji w strukturę włosa.
-
Regularnie nawilżaj i regeneruj włosy po zabiegach koloryzacji, stosując maski z proteinami, emolientami i humektantami.
-
Unikaj intensywnego suszenia gorącym powietrzem, prostowania czy kręcenia na wysokiej temperaturze bez odpowiednich preparatów termoochronnych.
-
Dbaj o zdrową skórę głowy – unikaj podrażnień, stosuj delikatne szampony i wykonuj regularne masaże poprawiające mikrokrążenie.
-
Przeprowadzaj testy uczuleniowe przed każdym farbowaniem, nawet jeśli wcześniej nie występowały reakcje alergiczne.
-
Skonsultuj się z trychologiem lub dermatologiem w przypadku pojawienia się oznak osłabienia lub nadmiernego wypadania włosów po farbowaniu.
Prawidłowo przeprowadzona koloryzacja, połączona ze świadomą pielęgnacją i kontrolą stanu skóry głowy, pozwala minimalizować ryzyko negatywnego wpływu farbowania na kondycję i gęstość włosów.
